Sweco maakte een toekomststudie rond hoe Cork City er over 80 jaar (in 2101) zou kunnen uitzien. In die nieuwe visie wordt rekening gehouden met de gevolgen van de klimaatverandering. Aan de basis liggen innovatieve, creatieve en duurzame oplossingen.
Hoe kunnen we onze wegwerpeconomie omzetten in een economie zonder afval, waarin resources circuleren en de natuur een tweede adem vindt? De circulaire economie reikt tools aan om de klimaatverandering te temperen en iets te doen aan de teloorgang van biodiversiteit, zonder aan essentiële maatschappelijke noden voorbij te gaan. Zo krijgen we ademruimte om te werken aan welvaart, gezonde bedrijven, werkgelegenheid en veerkracht terwijl de uitstoot van broeikasgassen, afval en vervuiling worden beperkt. Circulair denken is een systemische visie op economische groei die bedrijven, gemeenschappen en het leefmilieu ten goede komt. Er zijn drie basisprincipes:
- Afrekenen met afval en vervuiling
- Producten en materialen in gebruik houden
- Natuurlijke systemen regenereren
Innovatie
Ons conceptbeeld van Cork City 2101 gaat uit van een smartcity-visie waar moderne technologie en milieuvriendelijke mobiliteitssystemen (o.a. zelfrijdend openbaar vervoer op hernieuwbare energie, bezorgdrones, elektrische motoren en micromobiliteit) cruciale elementen vormen.
Doel is voldoende energie uit hernieuwbare bronnen te halen (via windmolens en zonnepanelen in (de buurt van) Cork om de stad weerbaar, productief en zelfbedruipend te maken). Duurzame gebouwen zijn gericht op het delen van energiebronnen en leveren net zo veel energie aan als ze verbruiken.
Creativiteit
Mobiliteit komt langzaam los van het eigendomsmodel en evolueert in de richting van een dienstverleningsmodel: ‘Mobility as a Service’ (MaaS). In de nabije toekomst zal het MaaS-aanbod worden uitgebreid met elektrische en zelfrijdende pendelbussen en auto’s.
Autonome voertuigen zullen de transitie van een ’traditionele’ naar een ‘slimme’ stad versnellen. Autonome en elektrische pendelvoertuigen zullen de rol van het traditionele openbaar vervoer geleidelijk overnemen. Er zullen steeds minder particuliere auto’s circuleren en steeds meer pendeldiensten worden ingelegd. Daardoor zal de uitstoot dalen en zal er minder verkeersdrukte zijn. Niet alleen de transportinfrastructuur, maar ook de architectuur van de stad zal evolueren. Ons doel is particuliere voertuigen uit het stadscentrum van Cork te weren.
Onbemande luchtvaartuigen (of drones) en de evoluerende wetgeving openen de deur naar een grootschalige implementering bij de levering van producten over de laatste kilometers. De inzet van drones zou de arbeidskosten drastisch kunnen drukken en wordt gezien als een ideaal alternatief voor de pakjesdiensten.
Op afstand geprogrammeerde drones zullen ruim en krachtig genoeg worden om mensen naar de stad te brengen. Deze milieuvriendelijke en intelligente autonome luchtvaartuigen bieden een oplossing voor vervoer over korte en middellange afstand in het kader van de toekomstige intelligente vervoeroplossingen.
Pods zullen fungeren als een systeem voor massavervoer, dat mensen van deur tot deur brengt. Passagiers kunnen op aanvraag worden opgepikt.
Het ging om een leuke en uitdagende studie die heel wat disciplines binnen Sweco aanboorde. We zijn trots op de erkenning voor onze opwindende visie en onze derde prijs in het kader van de ‘An Engineer Imagines Cork City 2101’ van Engineers Ireland.
Tara O’Leary (Technisch directeur bij Sweco Ierland)
Duurzaamheid
De toekomst is duurzaam. Dat blijkt ook uit het Nationaal Planologisch Kader (NPK) en het Nationaal Ontwikkelingsplan 2021-2030. Samen vormen ze ‘Project Ierland 2040’, dat door de Ierse regering werd uitgetekend. In oktober 2021 verklaarde Eamon Ryan (minister van Milieu, Klimaat, Communicatie en Vervoer):
‘Dit is een plan voor een schoner, groener en geconnecteerd Ierland. Het plan ondersteunt gemeenschappen en onze klimaatdoelstellingen – de uitstoot tegen 2030 halveren – én creëert een nieuwe, groene en digitale economie.’
Duurzame mobiliteit is een nationaal strategisch resultaat van het NPK. Het Nationaal Ontwikkelingsplan maakt middelen vrij voor investeringen in aantrekkelijk openbaar vervoer als alternatief voor de auto met het oog op minder verkeersdrukte en een lagere uitstoot. In die optiek zal de transportsector duurzaam kunnen voorzien in de behoeften die voortvloeien uit de aangroei van de bevolking en de toename in tewerkstelling.
Ons conceptbeeld van Cork City 2101 past in ‘Project Ierland 2040’ met onderstaande duurzame mobiliteitsvoorzieningen:
- Betere wandel- en fietsinfrastructuur. Die zal grotendeels worden uitgerust met zonnepanelen en fotovoltaïsche cellen die hernieuwbare energie opwekken.
- Langs de Lee-rivier komt een hangend fietspad van hout en staal.
- In het openbaar vervoer wordt een zwevende elektrische bus ingezet.
- Deelsystemen voor elektrische fietsen en scooters zijn overal in de stad beschikbaar.
- Particuliere auto’s worden uit het stadscentrum geweerd en gebruikers van openbaar vervoer, fietsen, scooters én wandelaars zullen de voorkeur genieten.
Ethisch
Een belangrijke pijler van ons concept van Cork City 2101 is het inclusieve ontwerp. Cork wordt een inclusieve stad met kansen en betere leefomstandigheden voor iedereen. Die zijn essentieel voor de uitbouw van een positieve samenleving.
Een inclusief ontwerp impliceert de uitbouw van stadscentra met veilige ruimtes voor zorgverleners en de installatie van rolstoeltoegankelijke voorzieningen voor mensen met een beperking. Het voorziet tevens in toegankelijke locaties voor senioren en maakt Cork aantrekkelijker voor de oudere generatie. Ons ontwerp voor Cork creëert groenere en veiligere buurten voor alle inwoners en investeert in leuke en veilige speelruimte voor kinderen.
Leefmilieu en een gezonde stad
Groenruimte in steden wordt steeds belangrijker, zowel voor het ecosysteem als voor de menselijke gezondheid. Het is bewezen dat groenruimte in de stad goed is voor onze mentale en lichamelijke gezondheid. De aanleg van groenruimte in de stad – in het bijzonder de aanplanting van bomen en struiken – kan de luchtkwaliteit verbeteren (waardoor minder mensen ten gevolge van vervuiling ziek worden of sterven). Planten kunnen ook fungeren als koolstofputten, waardoor de hoeveelheid CO2 in steden afneemt.
Steden zijn over het algemeen warmer dan plattelandsgebieden als gevolg van antropogene activiteiten, betonnen structuren en smalle straten. Daardoor moet er energie worden gebruikt om de temperatuur in gebouwen te doen dalen. Harde straatoppervlakken houden warmte vast, waardoor het oppervlaktewater dat naar watermassa’s in de stad wordt afgevoerd een hogere temperatuur bereikt en het bestaande ecosysteem verstoort. Groendaken en aanplantingen in de bodem doen de oppervlaktetemperatuur dalen, verminderen de milieu-impact en verminderen het energieverbruik voor het afkoelen van gebouwen. De aangeplante gebieden houden ook regenwater vast, waardoor de druk op het rioleringsstelsel afneemt. De introductie van inheemse plantensoorten in de stad zal leiden tot meer biodiversiteit onder insecten, vogels en andere dieren in de stad.
De aangroei van de wereldbevolking zet de voedselketen onder druk, wat in de toekomst wellicht gevolgen zal hebben voor de beschikbaarheid van voedsel in grote steden. We gaan ervan uit dat daktuinen en -boerderijen in de stad de voorkeur zullen genieten. Door het kweken van voedsel in de stad zullen de transportkosten en de uitstoot dalen, zal er minder voedsel worden verspild, zal regenwater worden gebruikt, zal biodiversiteit worden gestimuleerd en zullen voedselprijzen dalen. Al die factoren samen zullen in gezondere steden resulteren.
In ons conceptbeeld ‘Cork City 2101’ moet Cork City in de toekomst in staat worden gesteld om de impact van overstromingen te beperken. Daarvoor is een sequentiële aanpak in de huidige richtlijnen nodig en moet er opnieuw worden nagedacht over de gevolgen van de klimaatverandering. De huidige voorstellen om de impact van overstromingen te beperken, zullen wellicht tegen 2101 achterhaald blijken.
Het Lower Lee Flood Relief Scheme (LLFRS) voor Cork City (op de plaats van onze belangrijkste afbeelding) voorziet in nieuwe/gewijzigde kaaimuren over een afstand van 50 m vanaf de brug in de achtergrond van de afbeelding (Christy Ring Bridge). Verder stroomafwaarts ligt Cork City wellicht boven de momenteel voorspelde overstromingsniveaus. Wanneer het stilaan tijd wordt om het LLFRS te herzien, zullen de implicaties van de klimaatverandering ook worden bekeken.
Ons concept schept daarvoor ruimte en maakt het mogelijk om in de toekomst verdedigingssystemen in de verlengde, afgedichte en verhoogde kaaimuur in te bouwen. We denken daarbij, bijvoorbeeld, aan een voet-/fietspad dat deel uitmaakt van de kaaimuur. Op die manier wordt ook de recreatieve waarde van en de binding met de rivier in de stad verbeterd en uitgebreid. Het conceptontwerp stelt bovendien voor om onder het wandelpad rivierwater op te pompen (met behulp van warmtepompen) en dat te gebruiken om gebouwen mee af te koelen en te verwarmen. Zo wordt het risico op overstromingen nóg kleiner. Dergelijke alternatieve koelsystemen houden daken vrij voor alternatieve energieopwekking en duurzame voorzieningen die gebouwen in de toekomst zelfbedruipend moeten maken.
Sociaal en cultureel
‘Project Ierland 2040’ voorspelt een aanzienlijke bevolkingsaangroei en een toename in de tewerkstelling met 50 tot 60 % in Cork City en de buitenwijken. Bouwen in de hoogte zorgt voor meer vrije ruimte en laat meer mensen toe. Het aantal terreinen waarop kan worgen gebouwd is beperkt. Hoewel er aan hoge gebouwen limieten worden opgelegd, zouden steden en dorpen die oppervlakte beter gebruiken om grotere verticale gebouwen op te trekken. Een toename in hoogbouw is dan ook onvermijdelijk.
Om een duurzame stadsomgeving te kunnen creëren, voorziet ons concept voor Cork City 2101 in groene gebouwen. Daktuinen en verticale tuinen in kantoren en in residentiële en openbare gebouwen (met soorten die de bestuiving vergemakkelijken), werden in het voorstel opgenomen om inwoners van verse producten en kwalitatieve sociale ruimten te voorzien.
Author: Sweco
Illustration: Will Fox (senior consulent visualisatie en illustratie bij Sweco) brengt het toekomstige Cork City tot leven
Lees ook: Groendaken nog groener?; Voortaan moet architectuur (absoluut) inspiratie putten uit de natuur; Elektrotechniek voor de energietransitie; ORI zet de rol van advies- en ingenieursbureaus in Brussel in de kijker; Agglomeraatsteen en digitale fabricagetechnieken voor erfgoedrestauratie.
