Het project van het Administratief Huis van de Provincie beantwoordt aan de wens van de Provincieraad om de werking van de provinciale administratie te rationaliseren om de efficiëntie te verbeteren en om het personeel betere werkomstandigheden te bieden in een aangename omgeving die voldoet aan de wetgeving en de normen inzake welzijn (comfort, veiligheid, ruimte, licht enzovoort) en die het mogelijk maakt om het NWOW-concept (“new way of working”) toe te passen.
Dit werkomgevingsconcept is gebaseerd op de verschillende activiteiten die tijdens de werkuren worden uitgevoerd en structureert de werkruimten aan de hand van lichte, flexibele inrichting en meubilair. De ruimtes zijn open en gemeenschappelijk, wat de continuïteit van activiteiten binnen en buiten het gebouw bevordert. Dit betekent dat inrichtingen niet langer worden ontworpen en geïmplementeerd in functie van de departementen en de hiërarchie van de organisatie, maar eerder op basis van de activiteiten en de tools die nodig zijn tijdens een werkperiode.
De afwisseling van activiteiten vereist gevarieerde en complementaire werkomgevingen die de werknemers in staat stellen zich te concentreren (individueel werk), elkaar te ontmoeten en te communiceren (formeel of informeel, bilateraal of breder), en zich te ontspannen en deel te nemen aan informelere bijeenkomsten.
Belang van het complex
Het gebouw huisvest de kantoren van 480 mensen die voorheen verspreid waren over 17 gebouwen in de gemeente, evenals ondersteunende diensten zoals een cafetaria met 120 zitplaatsen, een crèche met 24 bedden, een strijkservice en een parking met 340 plaatsen.
“Design and Build”-contract
Ons project is de winnaar van een wedstrijd waarna de aannemer een “Design & Build”-contract heeft met de klant. De samenwerking tussen het studieteam en de aannemer is gebaseerd op een onderaannemingscontract. Zo is het ontwerpteam op een collaboratieve manier betrokken bij de resultaatsverplichting van de aannemer. De ontwikkeling van het ontwerp wordt voortdurend getoetst op economische en technische haalbaarheid, in een informele sfeer waarin beslissingen snel kunnen worden genomen. Ook de uitvoeringsmethoden worden voortdurend gemonitord door de verantwoordelijken voor het architecturale en technische concept.
Architectonisch ontwerp
Het gebouw ligt in het midden van de site, genesteld in een meander van de Samber, op één lijn met de rue Henri Blès, en staat op palen om het te beschermen tegen mogelijke stijgingen van het waterpeil van de Samber. Het gebouw is een houten constructie van twee verdiepingen, 3,6 m hoog, op een rechthoekige plattegrond van 106,2 m x 61,65 m, met 5 traveeën van 12,15 m breed van noord naar zuid. De rechthoek wordt doorboord door acht rechthoekige patio’s van 15,3 m x 11,25 m en is strak georganiseerd op een intern raster van 1,35 m aan elke kant.
De patio’s, met lange zijde aan noord- en zuidkant en korte zijde aan oost- en westkant, laten een schuine lichtinval toe uit het oosten en het westen en zorgen ervoor dat frisse lucht binnenkomt in de binnenruimtes via ventilatieroosters boven de ramen.
Het gebouw is beperkt tot twee niveaus, die zorgen voor een duidelijke, gebruiksvriendelijke, flexibele en functionele verbinding tussen de werk-, vergader- en ontspanningsruimten, op de menselijke schaal van een normaal huis, waarin alle leden van het Provinciaal Bestuur (technisch of administratief personeel) samenwerken. De locatie van de opslagruimtes, de crèche, de receptie, de cafetaria, de belangrijkste vergaderzalen en de lokalen van de Provincieraad op de begane grond resulteert in een rationele indeling van de lokalen op elke verdieping. De twee verdiepingen zijn met elkaar verbonden door vijf natuurlijk verlichte trappen, waarvan spontaan wordt gebruikgemaakt – een beetje lichaamsbeweging kan geen kwaad. De centrale lift is gereserveerd voor PBM en het vervoer van zware voorwerpen.
De interne visuele link tussen de twee niveaus, die al werd gelegd door de trappen, wordt versterkt door de aanwezigheid van acht patio’s met groen om voeling te hebben met de vier seizoenen.
Zonering van het gebouw
Het gebouw is verdeeld in zones die onafhankelijk van elkaar kunnen werken.
Elke zone is aangesloten op de gemeenschappelijke distributienetwerken met meet-, isolatie- en scheidingsapparatuur.
Duurzaamheid
Het milieuconcept van het project bestaat erin een gebouw te creëren met een zeer lage koolstofvoetafdruk, gemaakt van recycleerbare en herbruikbare materialen en waarin de energie die nodig is voor de werking van de technische installaties voor het comfort van de gebruikers ter plaatse wordt geproduceerd met hernieuwbare, koolstofvrije energie. Deze doelstelling vertaalt zich in de constructie van een gebouw met een demonteerbare houten structuur (energiezuinige en recycleerbare materialen) op stalen palen en met positieve energie.
Het gebouw overtreft ruimschoots de energieprestatievereisten voor nieuwe gebouwen in het Waalse Gewest en haalt op de EPB-schaal de volgende niveaus:
- Niveau K 26 (≤ 35) voor de kantoren en Ew 41 (≤ 69);
- Niveau K 26 (≤ 35) voor de crèche en Ew 40 (≤ 90);
- Niveau K 35 (≤ 55) voor de werkplaatsen/opslagplaatsen;
Om dit te bereiken worden naast de versterkte thermische isolatie en luchtdichtheid van de omhullende muren (n50 = 1,5 volume/uur, gemeten na oplevering, inclusief de lekkage van OAR’s). Het gebouw bevat:
- Actieve buitenzonwering: de buitenste traveeën zijn voorzien van buitenjaloezieën met verstelbare lamellen met automatische bediening per gevel op basis van het zonlichtniveau en de zonnestand en met individuele bedieningselementen per lokaal;
- Grote ramen die zorgen voor een overvloed aan natuurlijk licht in de gevelzones (daglichtfactor (DLF) ≥ 5%);
- Een warmtepompinstallatie (245th) met water uit de grond als warmtebron;
- Passieve koeling van het gebouw met water dat uit de grond wordt gepompt;
- Opwekking van elektriciteit via ongeveer 1.500m² aan fotovoltaïsche zonnepanelen met een hellingshoek van 22°, waarvan 50% is georiënteerd op -65° en 50% op 115°. Deze installatie werd in de tweede fase uitgevoerd door de bouwheer.
- Gecontroleerde natuurlijke ventilatie van de meeste ruimtes via de kenmerkende shunt-schoorstenen van het gebouw;
- Mechanische ventilatie met een variabel debiet in ruimtes met een hoge bezettingsgraad (vergaderzalen, cafetaria enzovoort) en een vast debiet in sanitaire ruimtes;
- Optimalisering van de distributienetwerken voor verwarming en koeling om het verbruik door hulptoestellen en distributieverliezen te beperken:
- Een verlichtingsinstallatie waarmee armaturen flexibel kunnen worden geplaatst om ze aan te passen aan de indeling van het interieur, met hoogrendement led-armaturen die worden aangestuurd door drukknoppen en afwezigheidsdetectoren:
- DDC-regeling geregeld door een GTC.
Het project behaalt een BREEAM Outstanding-score en is laureaat van de Regional Western Europa BREEAM AWARD 2022.
Waterbeheer
Het project beperkt het drinkwaterverbruik en de lozing van afvalwater op de openbare riolering door:
- Beperking van het drinkwaterverbruik:
- Sanitaire toestellen zijn uitgerust met debietbegrenzers (kranen met tijdschakelaar, energiebesparende douchekoppen, dubbele spoelregelaars, spoelpistolen met laag debiet in de keukenwas enzovoort);
- Het water dat uit het gesteente onder het alluviale bekken van de Samber wordt gepompt om het gebouw te verwarmen en te koelen, wordt gebufferd in een ondergronds reservoir voordat het in de Samber wordt geloosd en gebruikt om toiletten en urinoirs door te spoelen en om de omgeving te onderhouden en de planten te besproeien;
- Beperking ondoorlatende zones:
- Regenwater dat van de daken wordt opgevangen, wordt aan de voet van gevels in de grond geïnfiltreerd. Het wordt vanaf het dak afgevoerd door middel van kolommen die in de periferie van het gebouw zijn verspreid;
- Het wegdek op de wegen en de parkeerplaats is gemaakt van drainerende materialen zodat water in de grond kan infiltreren. Bij hevige regenval loopt het water ook weg in afwateringssloten, aangelegd langs de minerale gebieden;
- Het regenwater dat wordt opgevangen in het aflevergebied ten oosten van het gebouw wordt afgevoerd naar een afvoerbekken.
- Uitgestelde afvoer van afvloeiend water:
- De site heeft veel beplantingen;
- Regenwater dat van de daken wordt afgevoerd, wordt opgeslagen in een infiltratiebekken dat zich onder het profiel van het gebouw bevindt en als fundering voor de constructie heeft gediend. Het bekken is verbonden met een vijver en een vallei om de biodiversiteit te stimuleren.
Er zijn geen plannen om het regenwater van de site aan te sluiten op het stedelijke netwerk.
Ventilatie
Om het best mogelijke binnenklimaat te bieden met de kleinst mogelijke ecologische voetafdruk werd gekozen voor natuurlijke ventilatie in het gebouw.
Deze installatie sluit aan bij het streven naar een flexibel beheer van het binnencomfort door de gebruikers en is compatibel met de vele ramen van het gebouw die uitkijken op de groene ruimten (park en patio’s).
Wanneer, zoals in dit geval, de buitenlucht van de gewenste kwaliteit is, is natuurlijke ventilatie van de kamers aangenamer en hygiënischer dan mechanische ventilatie met geconditioneerde lucht die via luchtkanalen wordt verspreid. In ons geval is het ook voordeliger, zowel qua investering als qua bedrijfs- en onderhoudskosten, ondanks het feit dat er geen energie wordt teruggewonnen uit de warme lucht die in de winter wordt afgevoerd.
De binnenventilatie gebeurt door statische ventilatoren boven de ramen van de patio’s. Onder deze ramen bevinden zich vloerconvectoren. De lucht wordt op natuurlijke wijze afgevoerd via schoorstenen die om de 4,05 m tegenover de buitengevels zijn verspreid.
Het debiet wordt geregeld door schuimplastic kleppen in de OAR’s, die de luchttoevoer beperken in functie van de behoeften van elke zone/ruimte, en door gemotoriseerde kleppen in de schoorsteenaansluitingen, die door het regelsysteem worden aangestuurd op basis van de luchtkwaliteit in de ruimte (CO2-concentratie en temperatuur) en het bezettingsschema van de zone.
In dit gebouw met lage inertie zorgt de keuze voor een zware verhoogde vloer ervoor dat de criteria voor binnencomfort kunnen worden gehandhaafd door ’s nachts te koelen via ventilatie.
De installaties en hun uitvoering voorzien in de mogelijkheid om gemotoriseerde afzuigkappen toe te voegen aan de bovenkant van schoorstenen (noodzakelijk in geval van een verhoging van het ventilatiedebiet door een verandering van gebruik/bezetting), uitgerust met buizen voor de doorvoer van elektrische kabels en een bevestigingsvoet bovenaan de schoorsteen.
Credits
- Bouwheer: Provincie Namen
- Algemene aanneming: Jan De Nul nv
- Architect: Philippe Samyn & partners bv
- LB Speciale technieken: Flow Transfer International nv
