Op 3 oktober 2025 kwamen meer dan 200 mensen samen voor de inhuldiging van de nieuwe site van INSAS in Elsene, aan de Kroonlaan. Dit project, ontworpen door het architectenbureau AgwA en uitgevoerd door ACH Construct, transformeert een oud kantoorgebouw en garage tot een hogeschool voor podiumkunsten, met bijna 8000 m² aan ruimtes voor de afdelingen Theater, Dans en choreografische praktijken.
Een intelligente en respectvolle reconversie
Wat dit project bijzonder maakt, is de wil om het bestaande te behouden. In plaats van te slopen, kozen de ontwerpers ervoor om de structuren te hergebruiken, zware ingrepen te vermijden en ter plaatse te recycleren. Deze aanpak, die past binnen een circulaire economie, beperkt de introductie van nieuwe materialen en voldoet toch aan de technische en pedagogische eisen van de school.
Beton: een dubbelzinnig materiaal
Bij ecobuild.brussels blijven we kritisch tegenover projecten waarin beton centraal staat. Het is inmiddels bewezen dat beton verantwoordelijk is voor 7 à 8 % van de wereldwijde CO₂-uitstoot, en daarmee één van de grootste industriële vervuilers ter wereld. De productie vereist:
- Verbranding van kalksteen, wat CO₂ vrijmaakt.
- Enorme hoeveelheden fossiele energie om ovens tot 1400°C te verhitten.
- Grote hoeveelheden zand en zoet water, met impact op ecosystemen.
Inspanningen van de sector: hoopvol maar onvoldoende
De betonsector blijft niet stilzitten. Er worden verschillende pistes onderzocht en toegepast:
- Vermindering van klinker in cementformules, goed voor 90 % van de CO₂-uitstoot.
- Gebruik van alternatieve materialen zoals vliegas, hoogovenslak of kalksteen, met emissiereducties tot 40 %.
- CO₂-opvang en -opslag (CCS) in cementfabrieken, met potentiële reducties tot 60 %.
- Injectie van CO₂ in beton tijdens het mengen, om het om te zetten in calciumcarbonaat.
- Structureel hergebruik en recyclage op de werf, zoals bij INSAS, met behoud van waarde.
Een constructieve kritiek
Hoewel het INSAS-project een duurzame aanpak hanteert, denken we dat meer bio- of geosourced materialen hadden kunnen worden gebruikt. Technisch is dat vandaag perfect mogelijk. Toch erkennen we dat de hoeveelheid nieuwe materialen zo beperkt is, dat een verdergaande ecologische inspanning economisch misschien niet verantwoord was.
Conclusie
Het INSAS-project is een voorbeeld van intelligente reconversie. Het toont aan dat slopen niet langer de standaard mag zijn, en dat het bestaande met creativiteit en precisie kan worden opgewaardeerd. De betonsector investeert in decarbonisatie, maar moet verder
