Een delegatie van 14 leden en partners van ecobuild.brussels ging naar Hamburg om er kennis te maken met deze Duitse stad in volle transformatie. Dit is een korte samenvatting van de belangrijkste wetenswaardigheden.
Een ambitieus antwoord op de demografische uitdaging
Om een antwoord te bieden aan de demografische uitdaging van de bevolking stelde de stad Hamburg zich tot doel om van nu tot in 2030 op haar grondgebied elk jaar 10.000 nieuwe woningen te bouwen. De autoriteiten zagen deze uitdaging als een opportuniteit om te werken aan een nog groenere, inclusieve en kwaliteitsvolle stad.
Vandaag staan er tien megaprojecten ruimtelijke ontwikkeling in de steigers met 700 tot 20.000 nieuwe woningen per wijk. Deze nieuwe wijken zijn hallucinant, zowel wat betreft grootte als programma.
Hoewel deze nieuwe bouwprojecten werden uitgetekend in een duurzaam perspectief, staan ze nog heel ver af van de verwachtingen betreffende passief bouwen gevraagd door het Brussels Gewest.
IBA Hamburg, een inspirerend concept
De internationale bouwbeurs is in Duitsland al meer dan een eeuw een welbekend en toegepast concept. Vandaag werd het concept omgevormd in een geïntegreerd stadslaboratorium. IBA Hamburg past in deze lijn en werkt hoofdzakelijk in netwerk met een groot aantal afnemers (overheid, politici, experts, bewoners, verenigingen…). De beurs ging van 2006 tot 2013 door in de wijk Wilhemsburg, een wijk, omgeven door de oevers van de Elbe, die door de Hamburgers helemaal werd verlaten.
Enkele cijfers illustreren de omvang van de beurs:
1 733 residentiële woningen, 100 000 m² bebouwde handelsruimte, 8 schoolgebouwen, 2 rust- en verzorgingstehuizen, 3 crèches, 4 sportcentra, 1 winkelcentrum, 1 kunstencentrum, meer dan 70 hectare groene ruimte, meer dan 420.000 bezoekers, € 700 miljoen private investeringen en € 300 miljoen overheidsfondsen.
Na 2013 besliste de lokale overheid om de kapitaliseren op de ervaring en verder te gaan, IBA Hamburg werd omgevormd tot een stadsontwikkelingsbedrijf en beheert vandaag andere grote en bepalende projecten voor de stad Hamburg.
Het concept is aanwezig in een groot aantal Duitse steden en wordt vandaag doorheen heel Europa geëxporteerd.
Hafencity, het grootste extramuros stadsontwikkelingsproject van Europa!
Gelegen in het stadscentrum van Hamburg is Hafencity een project dat tot doel heeft om het oude havengedeelte te renoveren. Dit renovatieproject van 155 hectare aan de oevers van de Elbe wordt bijna helemaal nieuwbouw. Als nieuwe wijk integreert Hafencity op duurzame en sociale wijze alle aspecten van het leven in de stad: handelszones, culturele centra, ruimte voor recreatie en ontspanning, restaurants, scholen, parken, pleinen, wandelstraten en meer dan 6000 woningen.
Het project innoveert door haar verhouding tot het water en de mogelijkheden tot gebruik van het water aan de oevers van de Elbe. Alle bouwsels en de openbare ruimte worden in dit perspectief ingedeeld.
Voor elk gebouw is dan ook een aansluiting voorzien op de stadsverwarming die wordt gevoed door de energieoverschotten van de havenbedrijven in de buurt.
Photo by Julia Solonina on Unsplash
Cradle to cradle, een gebouw bouwen als duurzaam ecosysteem
Het initiatief Cradle to Cradle (C2C) liet zich inspireren door het citaat ‘dat niets verloren gaat en niets wordt gecreëerd, maar alles wordt getransformeerd’. In tegenstelling tot het model van de lineaire economie, past het C2C-initiatief in het kader van een circulaire economie waar elk product zo wordt ontworpen om nadien te kunnen worden gerecupereerd, gedemonteerd en vervolgens opnieuw gebruikt. Producten kunnen eindeloos opnieuw worden gebruikt in nieuwe productieprocessen (technologische cyclus) of worden teruggegeven aan de aarde (biologische cyclus). Op deze manier worden gebouwen ontworpen en gebouwd als materiaalbanken waar elk materiaal een eigen paspoort heeft.
Michael Braungart, mede-initiatiefnemer van Cradle to Cradle is ook oprichter van EPEA GmbH, dat sinds 2019 integraal deel uitmaakt van Drees & Somers en met maatschappelijke zetel in Hamburg maar dat ook een kantoor heeft in Brussel.
We bedanken alle actoren die we hebben mogen ontmoeten:
- het departement stadsontwikkeling en milieu
- hernieuwbare energie Hambourg Cluster Agency GmbH
- IBA Hamburg
- EPEA Internationale Environmental Research, part of Drees & Sommer
- Schenk+Waiblinger Architekten
- André Poitiers Architekt Stadtplaner
- HafenCity Hamburg GmbH
