In de evolutie naar een circulaire bouw zijn er verschillende biodegradeerbare bouwmaterialen op de markt, die als basisgrondstof aardappelresten uit de voedingsindustrie gebruiken. Het gaat hier onder meer om vezelplaten en peil- en beschermbuizen.
Vezelplaten op basis van aardappelschillen
Een Britse firma heeft onlangs vezelplaten voor binnengebruik op de markt gebracht, die bestaan uit natuurlijke vezels van aardappelen, bamboe, gerecycleerd hout en/of hop enerzijds en een natuurlijk bindmiddel anderzijds. Dit laatste wordt via verschillende raffinageprocessen gewonnen uit aardappelschillen van de voedingsindustrie en kan volgens de ontwikkelaars de schadelijke formaldehyde in de vezelplaten vervangen. Beide grondstoffen worden gemengd en vervolgens onder verhoogde druk en temperatuur geperst tot vezelplaten, die voor verschillende toepassingen, zoals meubels, bruikbaar zijn. Er zijn momenteel twee verschillende platen op de markt, die met natuurlijke pigmenten gekleurd worden. De platen zouden volgens de ontwikkelaars na gebruik volledig biodegradeerbaar en composteerbaar zijn en zo bijdragen tot een circulaire economie.
Peil- en beschermbuizen op basis van aardappelzetmeel
Recent werden biobuizen ontwikkeld, vervaardigd uit een biodegradeerbare kunststof op basis van zetmeel. Dat laatste is gewonnen uit het vocht dat vrijkomt bij het versnijden van aardappelen in friet- of chipsfabrieken. De biobuizen zijn bedoeld als tijdelijke ondergrondse bescherming of als alternatief voor peilbuizen. Zij zouden even sterk en zuiver zijn als conventionele PVC- of HDPE-buizen en geen vervuilende stoffen afgeven tijdens of na hun toepassing. De ontwikkelaars schatten hun levensduur op een tot vijf jaar.
De buizen zijn in de eerste plaats op bouwplaatsen bruikbaar als beschermbuizen voor tijdelijke kabels en leidingen, die in sleuven onder de grond worden gelegd. Na voltooiing van de werken worden de kabels en leidingen uit de buizen getrokken. De buis zelf blijft in de ondergrond zitten en zou na verloop van tijd door toedoen van bacteriën volledig oplossen zonder verdere sporen na te laten. Daarmee vormt de biobuis een zinvol alternatief voor traditionele beschermbuizen, die achteraf dikwijls blijven liggen en leiden tot verspilling van materiaal en verstoring van de ondergrond.
Daarnaast zijn biobuizen op basis van aardappelzetmeel commercieel beschikbaar als peilbuizen en verdere toebehoren voor de tijdelijke meting en bemonstering van grondwater. Na de proefnemingen blijft de buis gewoon in de grond zitten. Wel moet de veldwerker na stopzetting van de meetcampagne de buis afvullen met bentonietklei om verontreiniging of opwelling van grondwater via de openstaande buis te vermijden. Deze klei kan zwellen, neemt daardoor geleidelijk de plaats van de degraderende buis in en sluit de doorboorde watervoerende bodemlagen duurzaam af.
Voordelen
Het gebruik van bouwmaterialen op basis van hernieuwbare afvalstoffen uit de voedingsindustrie kan een aanzienlijke besparing op (eindige) primaire grondstoffen en materialen opleveren. Bovendien kan het bijdragen aan een oplossing voor de grote afvalberg, die ontstaat bij de verwerking van voedingsmiddelen. Daarnaast zal het materiaal op het einde van zijn gebruiksduur zonder negatieve invloed op het leefmilieu kunnen degraderen. Deze natuurlijke grondstoffen hebben ook (bijna) geen negatieve invloed op de gezondheid of op het leefmilieu tijdens hun gebruik.
Zeker voor tijdelijke toepassingen is het gebruik van biodegradeerbare materialen interessant. De toepassing van biobuizen in de ondergrond kan de totale milieu-impact van tijdelijke activiteiten op de werf sterk doen dalen. Bovendien blijven er geen vreemde materialen in de ondergrond achter, uitgraven is niet nodig en er valt veel minder afval af te voeren en te verwerken. Tot slot vergt de productie volgens de ontwikkelaars van de buizen minder energie dan die van conventionele kunststofbuizen, waardoor de emissie van broeikasgassen zou kunnen worden beperkt.
Aandachtspunten
Bij het gebruik van biodegradeerbare buizen zou er door de degradatie van de buis een holte in de ondergrond kunnen ontstaan, die risico’s op verzakkingen of zettingen van de ondergrond meebrengt. Bepalend zijn de lokale omstandigheden en de diameter van de toegepaste buizen. Verder moet de bentonietklei voor de opvulling van peilbuizen voldoende zwellen om volledig de vrijkomende plaats van de buiswand te kunnen innemen.
Bron
C-Watch Inspiring construction technology
